Teatr wielokierunkowy? Pamięcioznawcze strategie a praktyki twórcze

 W książce „Pamięć wielokierunkowa: pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji” (2009, wyd. polskie: 2015) Michael Rothberg, amerykański literaturoznawca i pamięcioznawca (UCLA), proponuje rozróżnienie na dwa przeciwstawne modele pamięci. Wielokierunkową, czyli pluralistyczną, negocjowalną, pełną odesłań i zapożyczeń, a przez to produktywną, oraz rywalizującą, czyli opartą o logikę zero-jedynkowej „walki na śmierć i życie”.

 Kategorię „pamięci wielokierunkowej” wykorzystywano wielokrotnie: zarówno w zagranicznych, jak i polskich analizach historycznych, pamięcioznawczych, socjologicznych, kulturoznawczych czy teatrologicznych. Przeszczepiane na rozmaite grunty, ponadnarodowe i transdyscyplinarne, pojęcie to okazało się przydatne nie tylko w rozważaniach teoretycznych, ale także w działaniach praktycznych. Choć doczekało się również polemik, przeformułowań i uzupełnień, z całą pewnością zainspirowało do krytycznego przemyślenia pamięciowych dominant, modeli i praktyk.

 Właśnie dlatego kolejny webinar poświęcimy świadomym działaniom na pograniczu sztuk i pamięci – różnych, równie ważnych, choć z pozoru konkurencyjnych lub wręcz wykluczających się nawzajem. Naszymi gośćmi będą: Łukasz Chotkowski (dramaturg, reżyser), Michał Zadara (reżyser) oraz Michael Rubenfeld (dramaturg, aktor, producent, współzałożyciel i współdyrektor FestivALTu). Wspólnie z nimi poszukamy odpowiedzi na następujące pytania: jaką rolę idea „pamięci wielokierunkowej”, dialogicznej, inkluzyjnej, odgrywa w ich teatralnej pracy twórczej? Jakie – ich zdaniem – przynosi efekty? Czy po blisko piętnastu latach wciąż pozostaje aktualna? Wreszcie: dlaczego może wydawać się kontrowersyjna?

 Rozmowie przysłuchiwać się będzie dr Katarzyna Bojarska (SWPS), kulturoznawczyni, tłumaczka Rothberga, której ekspercki komentarz zwieńczy spotkanie.