Back to news 
Kilka dni temu projekt uchwały Rady Ministrów dotyczącej przyjęcia Krajowej Strategii przeciwdziałania antysemityzmowi i wspierania życia żydowskiego na lata 2025–2030 został wpisany do wykazu prac legislacyjnych. To pierwszy od lat realny krok w stronę stworzenia ogólnokrajowych, systemowych rozwiązań w obszarach takich jak mechanizmy finansowania inicjatyw żydowskich, monitorowanie i ewaluacja działań, współpraca ze społecznością żydowską oraz doprecyzowanie, czym jest „wspieranie życia żydowskiego” w polskim kontekście.
Choć dokument wciąż pozostaje projektem, sam fakt rozpoczęcia procedowania ma ogromne znaczenie – zwłaszcza w świetle ostatnich wydarzeń, w tym skandalicznych słów posła Grzegorza Brauna w Oświęcimiu. To nie tylko kolejny epizod medialny, ale przede wszystkim wysoce niepokojący sygnał rosnącej akceptacji dla mowy nienawiści w przestrzeni publicznej. Jak podkreślała w komentarzu dla Onetu prof. Anna Siewierska, politolożka, „Braun jest pożytecznym idiotą Rosji — idealnie wpisuje się w jej narracje i cele destabilizacyjne.”
Takie incydenty pokazują słabość obecnych narzędzi reagowania oraz potwierdzają, że przeciwdziałanie antysemityzmowi nie może opierać się jedynie na doraźnych reakcjach. Potrzebne są stabilne, przejrzyste procedury i trwała współpraca międzyinstytucjonalna.
Co obejmuje Krajowa Strategia?
Ze względu na pojawiające się w sieci fake newsy przypominamy, że strategia odnosi się wyłącznie do polskich instytucji i podmiotów działających na terenie Polski – takich jak szkoły, komendy policji, samorządy, miejsca pamięci, organizacje społeczne oraz społeczności żydowskie.
.
Dokument może pomóc w:
- usprawnieniu procesu reagowania na przestępstwa z nienawiści;
- poprawieniu poziomu edukacji osób uczniowskich i kadry nauczycielskiej;
- wzmocnieniu bezpieczeństwa i rozwoju społeczności żydowskich;
- wzmocnieniu ochrony miejsc pamięci i cmentarzy;
- polepszeniu jakości i standardów debaty publicznej.
.
Jednym z kluczowych elementów strategii jest także kwestia ochrony dziedzictwa. W Polsce znajduje się ponad tysiąc żydowskich cmentarzy i setki miejsc związanych z Zagładą – wiele z nich nieoznaczonych, niezidentyfikowanych lub zagrożonych degradacją. Strategia ma określić ramy odpowiedzialności instytucji publicznych i ułatwić koordynację działań w tym obszarze.
„Wspieranie życia żydowskiego” rozumiane jest tu praktycznie – jako poprawa standardów bezpieczeństwa, równy dostęp do edukacji i kultury, przeciwdziałanie mowie nienawiści oraz tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi społeczności.
Strategia nie jest więc posunięciem ideologicznym. To realna szansa na uporządkowanie sfery, która od lat wymaga spójnych, trwałych ram. Jeśli zostanie właściwie wdrożona, może poprawić jakość życia i bezpieczeństwo wszystkich mieszkanek i mieszkańców Polski – nie tylko członków społeczności żydowskiej.
Zaangażowanie organizacji społecznych
FestivALT aktywnie włączył się w proces konsultacji projektu strategii. Wraz z Fundacją Zapomniane, Urban Memory Foundation oraz Fundacją Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich – jako Engaged Memory Consortium – apelowaliśmy o jej pilne przyjęcie i rozpoczęcie prac legislacyjnych.
