FestivALT to 10-dniowy festiwal żydowskiej sztuki, aktywizmu i edukacji, który czerpie z głęboko zakorzenionych tradycji i złożonej historii polsko-żydowskiej. W duchu pamięci i dziedzictwa podejmujemy dialog z przeszłością, by zrozumieć teraźniejszość i budować przyszłość opartą na wzajemnym szacunku.

W szczególności mierzymy się ze stereotypami oraz narracjami utrwalonymi przez dekady, które często wypaczały obraz społeczności żydowskiej i relacji większościowo-mniejszościowych.

Zapraszamy na 9. edycję FestivALTu!

Wykonujemy je, ponieważ żyjemy w czasach coraz bardziej tej nadziei pozbawionych – naznaczonych wojną, polaryzacją, rosnącym antysemityzmem i erozją wspólnych wartości. W takiej atmosferze nadzieja nie przychodzi łatwo; trzeba jej szukać, zmagać się z nią, a może nawet wymyślić ją na nowo.

Wydarzenia w Izraelu i Gazie pogłębiły te refleksje; wystawiły na próbę jednostkowe tożsamości i wspólnotowe relacje, szczególnie w środowiskach żydowskich. Jednocześnie potrzeba budowania mostów, podważania narracji i tworzenia przestrzeni dla złożoności jest dziś silniejsza niż kiedykolwiek.

Nasz motyw przewodni mimowolnie przywołuje skojarzenie z izraelskim hymnem narodowym — HaTikva, czyli „Nadzieja”.

Napisany w XIX w., na długo przed powstaniem państwa Izrael, wyrażał tęsknotę do wolności oraz marzenie o własnej ziemi. Dziś jego słowa powodują napięcia większe niż kiedykolwiek. Kraj, który miał być symbolem nadziei dla narodu żydowskiego, obecnie jest obiektem globalnego sprzeciw wobec syjonizmu, mierzy się ze wzrostem antysemityzmu i egzystencjalno-tożsamościowym kryzysem wielu osób żydowskich.

W efekcie wiele z tych osób, poszukując rozwiązania, zwraca się ku tradycji. Studiowanie tekstów żydowskich może dawać ukojenie w obliczu przemocy: podczas tegorocznej edycji FestivALTu wiele osób artystycznych – żydowskich i nieżydowskich, religijnych i świeckich – sięga po teksty, rytuały i wspomnienia jako narzędzia pozwalające odnaleźć się w pękniętej rzeczywistości. Nie szukają prostych odpowiedzi, lecz ciągłości i złożoności; głosów przemawiających na przestrzeni wieków, próbujących zrozumieć zagrożenie, przetrwanie i odnowę. Poprzez sztukę zadają pytania: Czy nadzieja jest możliwa? Czy można się nią dzielić? Jakim kosztem? I czy nadal możemy posługiwać się językiem nadziei w marzeniach o wspólnej przyszłości?

FestivALT nie podaje gotowych rozwiązań ani pustych sloganów. Oferuje przestrzeń wysłuchania, refleksji, zmagań z trudnymi pytaniami. W sztuce, dialogu i pamięci poszukujemy sposobów na podążanie – choćby niepewnym krokiem – w stronę czegoś bardziej sprawiedliwego i bardziej ludzkiego.

Michael Rubenfeld, współdyrektor FestivALTu