Still Standing — Pomnik w Ruchu

fot. Klaudyna Schubert

Nie koncentruję się na pustce, zwracam uwagę na to, co materialne – resztki. Rzeczy, warte dostrzeżenia w przestrzeni miejsc, w których z pozoru „nie ma żadnych śladów”.

Still Standing powstało w odpowiedzi na gorące dyskusje wokół upamiętnienia KL Plaszow. Teren KL Płaszów w Krakowie to były obóz koncentracyjny założony na terenie dwóch żydowskich cmentarzy, który dziś, w realiach dynamicznie rozwijającego się miasta, służy przede wszystkim jako teren zielony rekreacyjny, z nielicznymi pomnikami i znakami pamięci, które nie informują w wystarczającym stopniu ani o historii, ani topografii tego miejsca.

Działanie ruchowe Still Standing to próba podniesienia świadomości odwiedzających na temat lokalizacji, mająca na celu zaangażowanie ich w dyskusję na temat obecnego stanu i przyszłości tego miejsca. Projekt został pomyślany jako nietrwała, ale powtarzalna interwencja w przestrzeń. Wykonywany corocznie w okolicach Sukkot, jego celem jest stworzenie tymczasowego pomnika, w którym ludzie mogliby zebrać się na zewnątrz, zastanowić i dyskutować.

Performens eksploruje ciało jako nośnik pamięci tworzące żywą rzeźbę specyficzną dla danego miejsca. Towarzyszy mu nagranie dźwiękowe, którego publiczność może słuchać, obserwując ruchy wykonawców. Działanie, oparte jest na historycznej choreografii izraelskiej artystki Noi Eshkol, został zainspirowany utworem, który przygotowała ona na 10. rocznicę powstania w getcie warszawskim w 1953 roku, do wykonania w kibucu Lohamei Hageta’ot (Bojownicy Getta).

  1. Ścieżka audio – „Troska”, czytana przez aktorkę Agnieszkę Grochowską >>

  2. Transkrypcja nagrania „Troska” (16 maja 2023 r.) >>

W obliczu sprzecznych narracji i oczekiwań związanych z upamiętnieniem obozu KL Plaszow, działanie jest próbą tymczasowego upamiętnienia historii tego miejsca i stworzenia platformy do dyskusji. Wykorzystując ruch, choreografię i opowiadanie historii, ma na celu wzbudzenie empatii i troski o miejsce. Umieszczając ciała w przestrzeni – z jej warstwami historii – performans tworzy obrazy, które obserwatorzy mogą interpretować. Badając relacje zamienione w fizyczne działanie, tworzy ciągłe przejście od przeszłości do teraźniejszości, od tego, co kolektywne, do tego, co osobiste.

Jednocześnie Still Standing jest wyjątkowo pojemnym działaniem, nadającym się do dostosowania do innych kontekstów. Było już prezentowane także w Lublinie, Warszawie i Wilnie.

Koncepcja: Weronika Pelczyńska, Aleksandra Janus 

Realizacja: Weronika Pelczyńska, Aleksandra Janus, Monika Szpunar

Współpraca: Omer Krieger